(Gepubliceerd in Music Maker #4 – april 2001)
De 44-jarige Paul Vens vertelt het verhaal van een eigentijdse troubadour. Sinds het begin van de 1980’s heeft hij voornamelijk akoestische, folkachtige muziek uitgebracht. Z’n instrumentale cd’s op het Oreade-label zijn doorgaans in het vakje New Age in de platenwinkel te vinden, terwijl de meer folkachtige muziek op het eigen Independent Music label wordt uitgebracht vanuit zijn huidige uitvalsbasis Boxmeer. Zijn nieuwste cd ‘The White Lake’ verscheen vorig jaar. Paul treedt regelmatig op. Eind maart speelde hij in Randwijk, als voorprogramma van de Engelse folkgroep Magna Carta.
TEKST: HARRY PATER
‘Als kleine jongen stond ik thuis op de tafel te playbacken op de muziek die ik op de radio hoorde, zoals the Hollies, the Beatles en the Stones. ’s Avonds en ’s nachts luisterde ik veel naar de Engelstalige Radio Luxemburg en dat was voor mij pure magie. Vooral vanwege de enthousiaste discjockeys die ook nog eens verstand van muziek leken te hebben. Als ze weer een nieuwe plaat van David Bowie of de Beatles konden draaien leek het iedere keer alsof ze een nieuw wereldwonder hadden ontdekt en dat enthousiasme sloeg bij mij als luisteraar over.’
‘Op een gegeven moment leende ik de gitaar van m’n oudere broer en begon ik liedjes te schrijven met subtiele en dromerige teksten. Liedjes over de natuur of meisjes die ik had gezien en die ik dan als het ware zat te verdromen. Toen ik in de puberteit kwam moest ik natuurlijk gaan herrieschoppen, dat hoort er nu eenmaal bij. Ik bouwde zelf radio’s om tot versterkers en bouwde geluidsboxen die ik weer op die versterkers aansloot. Dat ging niet altijd goed, ik heb verscheidene radio’s opgestookt in die tijd.’
‘Samen met vrienden ben ik een coverband begonnen, waarmee we songs van onder meer Pink Floyd, Creedence Clearwater Revival en de Stones speelden. We waren toen de enige coverband in de regio en we trokken volle zalen in de Betuwe. De band wisselde regelmatig van samenstelling en bestond uit vier tot negen leden. Langzamerhand gingen we over tot het spelen van eigen werk, tussen de covers door. De zachtere liefdesliedjes verdwenen een tijdlang naar de achtergrond maar toch kreeg ik een eigen repertoire binnen de band. Na verloop van tijd had ik twintig minuten eigen liedjes binnen en dat aandeel groeide. Ik heb ondertussen allerlei baantjes gehad, maar niets kon me bekoren. De muziek bleef het belangrijkst. Toen ik naar de kunstacademie in Arnhem wilde zeiden ze tegen me dat ze me niet wilden hebben, omdat ik al zo zeker wist wat ik wilde. Ik zei dat ik dat graag verder wilde ontwikkelen, maar dat soort mensen wilden ze niet. Dus toen had ik zoiets van: ‘Barst allemaal maar, dan doe ik het zelf wel!’
‘Op mijn 22e maakte ik mijn eerste elpee, in eigen beheer, die in de Farmsound studio in Heelsum is opgenomen. De muziek varieerde van hele jachtige poprock naar fragiele gitaarmuziek. Een van mijn helden was Bob Dylan. Bij hem had je altijd de indruk dat het over iets belangrijks ging. Verder ben ik beïnvloed door met name J.J. Cale, die ik heel hoog had zitten en natuurlijk door Keith Richards als slaggitarist. Ik trad toen veel op met de band, maar ook als straatmuzikant.’
Videoclip
‘De tweede elpee ‘Look At This’ verscheen in 1985, ook in eigen beheer, deze was veel evenwichtiger. Ik vind het nog steeds een hele goede plaat. Er is zelfs een videoclip gemaakt door iemand van de filmacademie in Breda. Dat was Albert Elings, die nu voor de NCRV werkt als documentairemaker. In 1988 tekende ik mijn eerste platencontract bij Munich Records en kwam de derde elpee `Moonsongs’ uit, die in de Ammix Studio in Nijmegen opgenomen werd. Dit werd echter een financiële miskleun, want toen de elpee in de winkels lag bleek vrijwel iedereen een cd-speler te hebben aangeschaft. Daarbij kwam dat ik de band te groot vond worden, we zaten met acht of negen man in de studio en ik raakte het stuur langzamerhand kwijt. Ik vond ook dat door die grote bezetting de muziek te vol was geworden met teveel instrumenten.’
‘Ik besloot cassettes te gaan maken, die ik in een kleine oplage verspreidde. Eén tape kwam terecht bij Oreade in Heemstede waar ze meteen erg enthousiast waren. Ze vertelden me dat dit precies de muziek was die ze zochten. Ik begreep er niets van: ‘Welk nummer bedoel je dan?’, vroeg ik. ‘Niet een nummer, de hele cassette’ zeiden ze. Later is die tape grotendeels de cd ‘Promise’ geworden, die inmiddels al voor de derde keer uitgebracht is.’
‘Ik was heel blij met Oreade omdat ik het gevoel had dat er iets in mijn muziek gekomen was dat als mijn rode draad fungeerde. De sfeer en het gevoel dat ik al vanaf het begin had, had ik nu weer teruggevonden. Zeg maar dat het de magie, het mystieke gevoel is dat eigenlijk vooraf hoort te gaan aan een goed stuk muziek. Ik ken maar zeven of acht akkoorden, daar heb ik me nooit veel mee beziggehouden. De sfeer zoeken, creëren en uitpluizen, daar gaat het om. Ik heb bij Oreade volledige artistieke vrijheid gekregen en dat was zeker in die tijd bijzonder, omdat de muziekwereld steeds strakker en commerciëler werd en men trends en vorm belangrijker vond.’
‘Gelukkig hoefde ik daar niet in mee te gaan. Door het contract met Oreade werd het me duidelijk dat ik veel meer mensen zou bereiken dan met cassettes en dat gaf me goed gevoel.
Begin 1990’s ging ik met Herman Verheijen (fluit en diverse blaasinstrumenten) als duo op pad. We deden vooral liveoptredens voor lokale en regionale omroepen om de ‘Promise’-cd te promoten. Daarna vroeg de platenmaatschappij of ik een album in opdracht wilde maken over het thema Waterman. Dat is de ‘Aquarius’-cd geworden en die wordt inmiddels in half Europa verkocht en ook in Rusland, Argentinië en India. Omdat het een instrumentale thema-cd is kunnen mensen uit andere culturen de muziek ook begrijpen. Als kunstenaar neem je een voorbeeldplaats in, de verantwoordelijkheid om goede kwaliteit uit te dragen en te geven.’
‘Hierna ging ik werken aan een instrumentale plaat met als thema de relatie tussen vader en zoon. Ik schreef alle punten op die daarmee te maken hebben en daar heb ik muziek bij gecomponeerd. ‘Son To The Father’ is het resultaat. Helaas is tegenwoordig de plaat moeilijk te verkopen omdat het thema te moeilijk blijkt. Op de ‘Mystical Moon’-cd zijn de beste stukken van m’n eerste drie elpees verzameld. ‘Songs Along The Road’ betekende een nieuw begin voor mij, samen met een min of meer vaste band en zangeres Marita Damen. De concerten worden in wisselende formaties gedaan.’
Boekrollen
Ik ben heel blij met m’n nieuwste cd, ‘The White Lake’. Dat zit ‘m vooral in de sfeer en de tijdloze teksten. Ik ben daarvoor ver terug in de tijd gegaan. Ik heb in oude boeken gezocht en zelfs in oude boekrollen uit het jaar 300, die zo’n twintig jaar geleden gevonden zijn, de ‘Nag Hammadi’-rollen die later vertaald zijn. Die teksten blijken verrassend actueel te zijn als je ze gaat uitwerken, net als het verhaal van Parsival dat ik ook als inspiratiebron heb gebruikt. Je wordt steeds teruggeworpen op jezelf en krijgt daardoor vertrouwen in de toekomst.
Ik heb altijd wel teksten of ideeën liggen. Vroeger stopte ik alle ideeën in één nummer, nu lukt het me vaak om er ook meerdere nummers te maken. Langzamerhand wordt het arrangeren meer gedoseerd en beter. Dat is een ontwikkeling die je niet kunt afdwingen, daar moet tijd over heen gaan en pas na lange tijd ga je dat begrijpen. Je moet naar je hart luisteren want daar zit de mooiste muziek.’
Vens en zijn spullen
Fender Stratocaster uit 1970, aangesloten op een 50 Watt Marshall combo
12-snarige akoestische Seagull gitaar
Een Koreaanse Samick mandoline
Spaanse gitaar van Juan Cortes uit Spanje
6-snarige Epiphone countrygitaar
Roland keyboard
`Bij optredens gebruik ik vrijwel uitsluitend een zessnarige akoestische Samick-gitaar. We repeteren thuis in m’n muziekkamer en daar neem ik muziek op met m’n 8-sporen Tascam bandrecorder. Ik heb een Sony DAT-recorder voor het masteren en gebruik een Fostex mengpaneel, een Lexicon galm- en multireverb unit, een Yamaha equalizer en Tannoy 600 luidsprekers voor de afluistering.
Paul Vens: ‘Enthousiaste discjockey’s met verstand van zaken hoor je tegenwoordig hooguit nog bij de BRT, Studio Brussel of WDR.’
Website: www.paulvens.com